STOSUNKI ETNICZNE W BADANIACH INSTYTUTU ŚLĄSKIEGO Z PERSPEKTYWY JEGO 80-LECIA

Artykuł przedstawia socjologiczny dyskurs o badaniach nad stosunkami etnicznymi i narodowymi prowadzony w Instytucie Śląskim od początków jego powstania, czyli od 1934 roku. Jego podstawowym celem było uka- zanie znaczenia Śląska jako samoistnego przedmiotu badań i jako swoistego laboratorium społecznego oraz społecznych czynników rozwoju nauki. Ze względu na fakt, iż socjologowie omawiający stan badań w zakresie zagadnień etnicznych i narodowych w socjologii polskiej rzadko sięgają do dokonań instytutu, swoje rozważania rozpoczęłam od klasycznych studiów E. Szramka, J. Chałasińskiego, P. Rybickiego, S. Ossowskiego i S. No- wakowskiego, ukazując ewolucję problematyki badawczej i ujęć teoretycznych, które leżały u podłoża podej- mowanych w nim przedsięwzięć. Perspektywa historyczna przyjęta w artykule umożliwiła mi przedstawienie znaczenia procesów zmiany społecznej dla odmiennej niż w czasach socjalizmu konceptualizacji problematyki etnicznej, przemian tożsamości, redefinicji jej i kulturowego uniwersum Ślązaków w kierunki uwidocznienia związków z Niemcami, a wśród młodego pokolenia powoli kształtującej się tożsamości europejskiej opartej na uniwersalnych wartościach.