"...So I Decided to Be a Pole..."

"...So I Decided to Be a Pole..."Conclusions like the one in the headline had been given by several of my interviewees when being asked about their own ethnic identity. But the respondents are no inhabitants of Poland, they live in the Western parts of Belarus or Eastern Lithuania, in areas that belonged to Poland between the world wars. In many of their familyhistories we can still observe the mosaic of nationalities and languages that used to characterize this area and to a certain extent is present until today. All of the persons I present declared to be Polish. But there are various ways of how they describe their Polishness: they came by different ways to the decision or belief that they are Poles. In some cases we can remark a conscious creation of one’s own ethnic identity, some even describe a moment in their lives, when they decided to be a Pole. Others were brought up as Poles and never questioned that they could be someone else. Some declare to be more Polish than Poles in Poland, others call themselves no real Poles and wish to be as Polish as people in Warsaw in their eyes are. So there are big differences between individual interviewees, but also between families, regions and the two countries, Lithuania and Belarus. In all cases my interviewees present themselves in dissociation with the Belarusian or Lithuanian majority-culture and language, but also feel a difference between themselves and the inhabitants of the country of reference, Poland. In the paper I present different ways of how people construct and define their “being Polish” while belonging to an ethnic minority. „...A więc postanowiłem być Polakiem” Wielu z moich rozmówców zakończyło swoją wypowiedź na temat własnej tożsamości narodowej tak, jak w cytacie w tytule. Jednak nie są to słowa mieszkańców Polski, tylko terenów północno-wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej. Moi respondenci mieszkają na obszarach Białorusi i Litwy, które były częścią Polski w czasie międzywojennym. W wielu z ich opowiadań widać pozostałości po mozaice różnych narodowości i języków, która była kiedyś charakterystyczna dla tego rejonu – i do pewnego stopnia jest tam obecna do dziś. Wszyscy cytowani rozmówcy deklarowali, że są Polakami. Przy dokładniejszej analizie jednak widać, że opisują oni swoją polskość w bardzo różny sposób: różne były ich drogi do podjęcia decyzji lub osiągnięcia pewności, że są Polakami. W niektórych przypadkach można zauważyć świadome stworzenie własnej tożsamości narodowej, czasami nawet określony moment, w którym dana osoba decydowała, że od teraz jest Polakiem. Inni byli wychowywani jako Polacy i nigdy nie zakwestionowali tego, że mogliby być kimś innym niż Polakiem. Niektórzy uważają siebie za bardziej polskich niż Polacy w Polsce, inni mówią o sobie jako o nieprawdziwych Polakach i chcieliby być takimi, jacy Warszawiacy są w ich wyobrażeniu. Istnieją więc ogromne różnice między indywidualnymi rozmówcami, ale również między rodzinami, regionami i krajami Litwą i Białorusią. We wszystkich przypadkach respondenci podkreślają swoją odrębność od białoruskiej lub litewskiej kultury i języka większości, odczuwają także różnicę między sobą a mieszkańcami kraju, do którego się odnoszą – Polakami. W artykule przedstawiam różne sposoby, w jakie respondenci określają i konstruują swoje „bycie Polakiem” w sytuacji, w której należą do mniejszości narodowej.