Prawne podstawy współdziałania służb i instytucji zwalczających przestępczość zorganizowaną w Polsce

W ostatnich latach uchwalono w Polsce kilka aktów prawnych dotyczących zwalczania przestępczości zorganizowanej i terroryzmu. Najważniejsze z nich dotyczą możliwości prowadzenia czynności operacyjno-rozpoznawczych przez wszystkie uprawnione do tego służby i instytucje. Uchwalono także ustawę o przeciwdziałaniu i zwalczaniu terroryzmu. Znacznie poszerzony obecnie zakres pracy operacyjnej (kontrola operacyjna, operacje specjalne) stosowany jest przede wszystkim w zwalczaniu przestępczości zorganizowanej. Bardzo istotne zmiany nastąpiły także w systemie zwalczania terroryzmu. Polska ustawa antyterrorystyczna uporządkowała przede wszystkim system instytucji odpowiedzialnych za działania w tym zakresie. Jasno sprecyzowano kwestie odpowiedzialności za konkretne obszary działań, wyznaczono instytucje uprawnione do ich koordynacji oraz wydawania poleceń w ramach całego systemu antyterrorystycznego państwa. W zwalczaniu przestępczości zorganizowanej nie ma jak dotąd instytucji o takich uprawnieniach. Nie ma ich także Policja, odpowiedzialna formalnie za zwalczanie przestępczości zorganizowanej. Współpraca pomiędzy Policją a innymi służbami i instytucjami zwalczającymi przestępczość zorganizowaną oparta jest na licznych dwustronnych i wielostronnych porozumieniach. Mają one różny zakres i obejmują: – zasady wymiany informacji, – tworzenie wspólnych zespołów operacyjno-śledczych, – współpracę techniczną, – koordynację współpracy międzynarodowej, – wzajemną pomoc logistyczną, – szkolenie funkcjonariuszy i pracowników. Porozumienia te, w zależności od instytucji, które je zawarły, mogą mieć charakter bardzo szczegółowy jak i ogólnie regulować możliwości współdziałania. Wydaje się, iż biorąc pod uwagę doświadczenia w stosowaniu ustawy antyterrorystycznej, niezbędne jest całościowe prawne uregulowanie zasad współdziałania służb i instytucji zwalczających także przestępczość zorganizowaną.

Over recent years several legal acts concerning combating organised crime and terrorism have been passed in Poland. The most important of them relate to operational intelligence activities conducted by all entitled agencies and institutions. The new terrorism prevention and combating act should also be mentioned in this context. The scope of operational intelligence (including surveillance and undercover operations) was significantly extended especially with regards to fighting organised crime. Also considerable changes went into effect concerning Polish counter-terrorism system. New anti-terrorism legislation rearranged the system of institutions responsible for preventing and fighting terrorism. Main players’ areas of responsibility were precisely formulated and institutions responsible for coordination and supervision of all counter-terrorism activities designated. Hitherto there was no such institution designated with regards to system for combating organised crime. In particular Polish police, while officially responsible for fighting organised crime, have no authority to supervise or coordinate other agencies’ activities aimed at fighting organised crime. The cooperation between Polish police and other agencies and institutions combating organised crime is based on numerous bilateral and multilateral agreements of various scopes, which may include: – rules of information exchange, – creating joint operational investigative teams, – technical cooperation, – coordination of international cooperation, – mutual logistic assistance, – training of officers and employees. Such agreements can vary substantially from very detailed to general depending on cooperating institution. Considering foregoing experiences in using of current counter-terrorism legislation, development of comprehensive regulation concerning cooperation of law enforcement agencies and institutions, involved in combating organised crime, seems to be necessary.